1-(EXW) Ex Works, Ex Warehouse (İsmi belirtilen işyerinde teslim)
Satıcı, yeri belirtilen işyerinde (atölye, fabrika, antrepo v.s.)
malları alıcının emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlülüğünü
yerine getirmiş sayılır. Teslimden sonraki tüm masraf ve rizikolar
alıcıya aittir. Diğer bir deyimle, eğer aksine bir hüküm bulunmuyorsa,
satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yüklemek ya da gümrük
işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. Malların, satıcının
kuruluşundan alınarak istenilen yere götürülmesiyle ilgili tüm masraf
ve riskler alıcıya aittir. Bu teslim şekli satıcı açısından asgari
yükümlülük içerir.
2-(FCA) Free Carrier (Taşımacıya teslim, adı belirtilen yerde)
Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma metodu için
kullanılabilir. Satıcı, ihracat formalitesi tamamlanmış malları
alıcının adını verdiği yerde, yine alıcı tarafından ismi belirtilen
taşımacıya teslim etmekle yükümlülüğünü yerine getirmiş olmaktadır.
Navlun, Riziko ve tüm masraflar Alıcıya aittir.
Eğer alıcı tarafından teslim için belirli bir nokta
belirtilmemişse, bu durumda satıcı, daha önce sınırları belirlenmiş
bir alan içinde veya yerde malları taşıyıcıya devredeceği noktayı
kendisi seçebilir.
Bu terim, çok vasıtalı olanlar da dahil herhangi bir taşıma işlemi
için kullanılabilir. Diğer yükümlülükler FOB teslimindeki gibidir.
3-(FAS) Free Alongside Ship (İsmi belirtilen yükleme limanında gemi
yanında teslim)
Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı, alıcı tarafından
ismi belirtilen yükleme limanında, yine alıcının ismini verdiği
geminin yanında ve alıcının belirttiği zamanda malları hazır
bulundurmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Bu yer ve
zamandan sonraki Navlun, Riziko ve her türlü masraflar alıcıya aittir.
4-(FOB) Free On Board (İsmi belirtilen sevk limanında gemide teslim)
Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı, malları alıcı
tarafından ismi belirtilen sevk limanında alıcının belirttiği zamanda
ve yine alıcı tarafından ismi verilen geminin küpeştesini aştığı anda
teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Bu yer ve zamandan
sonraki Navlun, Riziko ve tüm masraflar Alıcıya aittir.
Satıcı, malların yüklendiğini tüm detayları ile birlikte alıcıya
bildirmelidir. Alıcının sorumluluğu ise, belirtilen yükleme limanından
taşınması için, masraflar kendisine ait olmak üzere taşıma sözleşmesi
akdetmek ve malın gemide teslim edildiği andan itibaren; malın varış
noktasına ulaşıncaya kadar geçen süre içerisinde mala ilişkin her
türlü kayıp ve hasarı üstlenmektir.
5-(CFR) Cost and Freight (Adı belirtilen varış limanında navlun
ödenmiş olarak teslim)
Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Mallar Satıcı tarafından
taşıma sözleşmesi yapılmış ve navlunu ödenmiş olarak varış limanında
alıcıya teslim edilmektedir. Malların riski yükleme limanında geminin
küpeştesini aştığı anda Alıcıya aittir.
6-(CIF) Cost Insurance and Freight (Adı belirtilen varış limanında
navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim)
Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcının sorumluluğu
Geminin güvertesinde biter. CFR’dan farkı Sigorta Priminin de satıcıya
ait olmasıdır. Fakat bu sigorta asgari riskleri kapsamaktadır. Duruma
göre özel risklerin sigorta kapsamına alınmasını istediği takdirde
alıcı bu hususları satıcı ile yaptığı sözleşmeye dahil ettirmek
zorundadır. Sigorta ettirilen değerin sözleşme tutarının %10 fazlası
ile olması gerekir.
7-(CPT) Carriage Paid To (Adı belirtilen varış yerine kadar navlunu
ödenmiş olarak teslim)
Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma metodu için
kullanılabilir. Satıcı, malları adı belirtilen teslim yerine kadar
navlun ödenmiş olarak varış yerinde alıcıya teslim etmektedir.
Belirtilen teslim yerine kadar birden fazla taşımacı kullanılıyor ise
mallar ilk taşımacıya teslim edildiğinde risk satıcıdan alıcıya geçer.
Malların taşıyıcıya aktarılmasından sonra mallar ile ilgili kayıp
ve hasar riski, ayrıca bu teslim işleminden sonra meydana gelebilecek
olayların yarattığı bütün ek masraflar satıcıdan alıcının üzerine
geçer.
Satıcı, alıcıya malın sigortalanması amacıyla gerekli bilgileri
iletecektir. Alıcının sorumluluğu ise, masraflar kendisine ait olmak
üzere gerekli ithal iznini veya yetki belgelerini almaktır.
CFR deniz, CPT ise kara ve diğer taşıma şekillerinde kullanılır.
8-(CIP) Carriage and Insurance Paid To (Adı belirtilen varış yerine
kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim)
Birden fazla taşıma etabı dahil herhangi bir taşıma metodu için
kullanılabilir. Satıcı, CPT terimindeki yükümlülüklerine ilaveten
taşımaya ilişkin yük sigortasını yaptırmayı ve primini ödemeyi de
üstlenmektedir.
Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim terimi, satıcının CF
terimi ile aynı yükümlülükleri taşıdığı, ancak bunlara ek olarak,
malın taşınması anında kayıp ve/ya hasar riskine karşı alıcıya yük
sigortası sağlama zorunda olduğu durumu anlatır. Satıcı, sigorta
sözleşmesini akdeder ve sigorta primini öder. Alıcının diğer
sorumlulukları CF teslim şeklindeki gibidir.
CIF deniz taşımasında, CIP ise kara ve diğer taşımacılıkta kullanılır.
9-(DAF) Delivered at Frontier (Sınırda, adı belirtilen yerde teslim)
Satıcı malları ihracat formaliteleri tamamlanmış olarak sınırdaki
adı belirtilen yerde fakat komşu ülkenin gümrüğünden önce alıcının
emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlüğünü yerine getirmiş sayılır.
‘Sınır’ ifadesi ihraç ülkesi dahil herhangi bir ülkenin sınırı için
kullanılabilir. Bu nedenle yer isminin verilerek hangi sınırın
kastedildiğinin kesinlikle ifade edilmesi büyük önem taşımaktadır.
Öncelikle Demiryolu ve Karayolu ile taşımada kullanılır. Sınırdaki
belirtilen yerden itibaren Navlun Alıcıya aittir. Sınırdan itibaren
taşımaya ait masraf ve sigortanın yapılması konusunda satıcının
yükümlülüğü yoktur.
10-(DES) Delivered Ex Ship (Adı belirtilen varış limanında gemide
teslim)
Sadece Deniz taşımacılığında kullanılır. Satıcı, malları adı
belirtilen varış limanında, geminin bordasında, gümrükten önce
alıcının emrine hazır bulundurduğunda teslim yükümlülüğünü yerine
getirmiş olmaktadır. Bu yere kadar olan bütün risk ve masraflar
satıcıya aittir.
11-(DEQ) Delivered Ex Quay (Adı belirtilen varış limanında Gümrük
Vergisi ödenmiş olarak rıhtımda teslim)
Rıhtımda teslim terimi, sadece Deniz taşımacılığında veya çok
vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma boşaltılmakla
teslim edilecekse kullanılır.
Rıhtım üzerinde alıcı emrine malların hazır bulundurulması ile
satıcının yükümlülüğü sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar
taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve diğer harçlar da dahil olmak üzere
tüm riziko ve giderleri üstlenir. DEQ teriminin yanına ek kelimeler
yazılarak malların gümrükten çekme sorumluluğunun kime ait olacağı
belirtilir. Örneğin; DEQ duty paid’de vergiler ve gümrükten çekme
masrafları ihracatçının, DEQ duty unpaid’de ise bu masraflar
ithalatçınındır.
12-(DDU) Delivered Duty Unpaid (Adı belirtilen varış yerinde gümrük
vergisi ödenmeden teslim)
Herhangi bir taşıma biçimi için kullanılabilen bu terime göre
satıcı, ithal ülkesindeki adı belirtilen bir yerde malları alıcının
emrine hazır bulundurmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş
olmaktadır. O noktaya kadar her türlü risk ve maliyet ile gümrük
formalitelerini sonuçlandırmaya ilişkin maliyet ve riski, fiili ithal
sırasındaki vergi, harç ve diğer resmi giderler hariç satıcı
üstlenmektedir. Eşyaların vergileri ödenmemiş olarak alıcının
ülkesinde belirtilen yerde teslimidir.
Bu teslim şekli deniz hariç kara, demiryolu, havayolu
taşımacılığında kullanılır.
13-(DDP) Delivered Duty Paid (Adı belirtilen varış yerinde gümrük
vergisi ödenmiş olarak teslim)
Herhangi bir taşıma biçimi için kullanılabilen bu terime göre
satıcı, ithal ülkesindeki adı belirtilen bir yerde malları
gümrüklenmiş olarak alıcının emrine hazır bulundurmakla teslim
yükümlülüğünü yerine getirmiş olmaktadır. O noktaya kadar her türlü
risk ve maliyeti satıcı üstlenmektedir. Eşyaların vergileri ödenmiş
olarak alıcının ülkesinde belirtilen yerde teslimidir.
Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden
geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak
üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. EXW terimi satıcıya
ne kadar az yükümlülük getiriyorsa, DDP terimi de bunun tersine o
kadar çok yükümlülük getirmektedir.
|